به گزارش عصر مرکزی رضا باجلانی در گفت و گوی اختصاصی با ایرنا ضمن بررسی مسایل و شرایط موجود صنایع لبنی راهکارهای موثر و برنامه های استانی را برای حل معضلات این بخش مهم تولید تشریح کرد.
س: سالانه چه میزان شیر در سطح استان مرکزی تولیدی می شود و چه میزان ظرفیت فرآوری برای این محصول در استان ایجاد شده است؟
ج: ۳۲۰ هزار تن شیر سالانه در استان مرکزی تولید می شود و با اقدام های انجام شده توانایی و ظرفیت فرآوری حدود ۷۰۰ هزار تن شیر در قالب ۲۱ واحد صنایع لبنی در این استان ایجاد شده است.
س: آیا واحدها لبنی استان مرکزی با تمام ظرفیت اسمی خود فعال هستند در صورت فعالیت مازاد نیاز خود را از چه طریق تامین می کنند؟
ج: این واحدها هم اکنون به دلیل رقابتی بودن بازار و وجود برخی مشکل ها بر سر راه تولید، به صورت میانگین با کمتر از ۵۰ درصد از ظرفیت اسمی به فعالیت اشتغال دارند.
تعدادی از این واحدها با ۳۰ و برخی دیگر با ۷۰ درصد ظرفیت فعالیت دارند و شماری از واحدها نیز به دلیل نداشتن فناوری و تجهیزات به روز تولید و ناتوانایی اصلاح ساختار بازسازی و نوسازی و توان پایین رقابتی در حال حاضر در چرخه تولید حضور ندارند.
برخی از واحدهای لبنی فعال به دلیل رقابتی بودن قیمت دریافت و فروش شیر، محصول مورد نیاز خود را از خارج استان تهیه می کنند.
س: مهمترین مشکل ها و دلایل کاهش ظرفیت تولید واحدهای لبنی استان مرکزی چیست؟
ج: مشکل های متفاوتی بر سر راه صنایع لبنی وجود دارد که عمدترین آن مربوط به بخش فروش و نداشتن نقدینگی لازم برای خرید مواد اولیه است.
بر اساس پیش بینی های انجام شده مقرر بود در برنامه پنجم توسعه سرانه مصرف لبنی مردم در کشور به ۱۶۷ کیلوگرم افزایش یابد در صورتی که هم اکنون این رقم حدود ۹۰ کیلوگرم است و با توجه به اینکه ظرفیت فرآوری ایجاد شده بر اساس پیش بینی های افزایش سرانه مصرف صورت گرفته، چالش هخای اساسی برای واحدهای تولیدی صنایع لبنی در حوزه فروش ایجاد شده است.
کاهش قدرت خرید مردم و نبود نظام پرداخت یارانه برای لبنیات از دیگر عوامل کاهش مصرف سرانه مصرف شیر در جامعه است.
دولت با اختصاص یارانه مناسب می بایست زمینه افزایش سرانه مصرف شیر در جامعه را افزایش دهد که در زمان هدفمندکردن یارانه ها به این مهم کمتر توجه شد و این امر کاهش مصرف لبنیات در سطح جامعه را به همراه داشت که همین غفلت در آینده می تواند خطرات بسیاری را برای سلامتی عمومی جامعه و کاهش اشتغالزایی صنایع لبنی رقم بزند.
رقابتی بودن تولید و فروش از مهترین خصوصیات این صنعت است و همواره واحدهای بزرگتر و شناخته شده به نوعی واحدهای کوچکتر را از چرخه بازار خارج می کنند.
س: به نظر شما چه عوامل دیگری در چالش های حوزه تولید صنایع لبنی نقش دارد؟
گرایش مردم به مصرف محصولات لبنی تولیدی به روش سنتی به دلیل اختلاف قیمت و پایین بودن قیمت محصولات سنتی نسبت به صنعتی، پایین بودن قدرت خرید و تبلیغات مسموم انجام شده علیه محصولات غذایی صنعتی از دیگر عوامل کاهش فروش در این واحدها شده است.
فرسودگی ماشین آلات و تکنولوژی پایین واحدهای لبنی استان توان رقابت پذیری و حضور محصولات لبنی در بازارهای بین المللی و صادرات را از این واحدها گرفته است.
پرداخت نشدن پول واحد های تامین کننده شیر مدارس توسط دولت نیز از دیگر مشکل های بر سر راه این واحدها است.
مشکلات مدیریتی واحدهای لبنی از دیگر مسایل این بخش است، باتوجه به اینکه در این بخش بحث تولید با فروش مجزا است و بازار روز به روز رقابتی تر می شود ، برخی از این واحدها به دلیل ناکارآمدی مدیران بیشتر در حوزه تولید متمرکز شده و از حضور در بازار رقابت غافل می شوند که این مهم لطمه های جبران ناپذیری به این واحدها وارد می کند.
س: مهمترین راهکار برای برطرف شدن مشکلات این بخش و فعال سازی این واحدها چیست.
ج: باتوجه به وجود مسایل و مشکل های متفاوت و متعدد بر سر راه تولید واحدهای لبنی استان مرکزی نیاز است برای فعال کردن و افزایش توان تولیدی مسایل و مشکلات این واحدها جمع آوری و به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گیرد.
س: سیاست های وزارت جهاد کشاورزی در این خصوص چیست؟
هم اکنون وزارت جهاد کشاورزی برای رفع برخی از مشکل های اقتصادی واحدهای لبنی و دامداری ها تشکیل زنجیره تولید را در دستور کار خود قرار داده است و با تحقق این سیاست واحدهای تولیدی شیر، دامداران و کشاورزان که تولید خوراک دام فعال هستند به صورت یک زنجیره از تولید علوفه و خوراک دام تا عرضه به بازار در سود و ضرر هم سهیم می شوند و با اجرای آن بخشی از مشکلات این بخش برطرف و دست واسطه از این بخش کوتاه می شود.
س: چه میزان اشتغالزایی در واحدهای تولید صنایع لبنی در استان مرکزی ایجاد شده است؟
ج: در هر یک از واحدهای تولید لبنی استان مرکزی به طور میانگین برای ۲۵ نفر اشتغالزایی شده است.
س: چه اقدام هایی برای رفع مشکل ها و فعال کردن و افزایش ظرفیت واحدهای لبنی استان مرکزی صورت گرفته است؟
ج: شناسایی واحدهای لبنی که به دلیل بدهی های بانکی غیر فعال شده اند و قرارگرفتن آن ها در چرخه فعال کردن واحدهای غیر فعال، نیمه فعال و معرفی آنها به بانک برای شروع فعالیت و اعطای تسهیلات برای افزایش ظرفیت اسمی واحدهای نیمه فعال از جمله اقدام های جهاد کشاورزی و دولت برای رفع برخی از مشکل های اعتباری این واحدها است.
س: با توجه به وجود مشکل فروش و حضور این واحدها در بازارهای داخلی و خارجی رفع مشکل اعتباری تا چه میزان بر افزایش ظرفیت آنها موثر است؟
ج: نبود بازار و فروش محصول های تولیدی بخشی از مشکل این واحدها را تشکیل می دهد تا زمانی که در شرایط رکود اقتصادی قرار داریم و قدرت خرید مردم کاهش یافته این حمایت ها و اعطای تسهیلات به آنها ممکن است به مشکلی برای آنها تبدیل و مشکلات آنها را افزایش دهد.
کمک های اعتباری به واحدهای لبنی و افزایش تولید در این واحدها تا زمانی که نتوانیم سرانه مصرف را افزایش دهیم و قدرت خرید مردم را بالا ببریم آنها با مشکل فروش مواجه بوده و این حمایت ها همانند مسکنی برای آن ها محسوب می شود.
س: سالانه چه میزان محصول لبنی از استان به خارج از کشور صادر می شود و چه راهکاری برای افزایش صادرات و رفع مشکل فروش این محصول ها اندیشیده شده است؟
ج: ۳۵ میلیون دلار انواع محصول واحدهای تبدیلی کشاورزی سال گذشته از استان مرکزی به خارج از کشور صادر شد که بخش از این صادرات را محصولات لبنی تشکیل می دهد.
واحدهای موفقی در امر صادرات محصول های لبنی در این استان فعالیت دارند و محصول های خود را به کشور عراق و کشورهای همجوار صادر می کنند.
به دلیل نبود تشکل قوی صادراتی در بخش صنایع لبنی و عدم برخورداری واحدهای تولیدی صنایع لبنی از تکنولوژی های روز آمد و برخورداری از تکنولوژی های متوسط تولیدی توان رقابت و حضور در بازارهای بین المللی را ای این واحدها گرفته و آن ها را در بخش فروش در این حوزه با مشکل مواجه کرده است.
در استان مرکزی ۱۷۰ گاوداری صنعتی با ظرفیت ۲۹ هزار و ۴۵۸ راس و ۹۴۸ گاوداری نیمه صنعتی با ۲۵ هزار و ۳۸۵ راس دام وجود دارد.
در مجموع در استان مرکزی ۲۰۰ هزار گاو مولد وجود دارد که ۵۰ بیش از هزار راس آن در گاوداری های صنعتی و نیمه صنعتی و بقیه به صورت سنتی در روستاها نگهداری می شوند.